Μεταπασχαλινές εξορμήσεις. Μέρος 5ο. Άγραφα

Τελευταία μέρα της πενθήμερης εξόρμησής μας και το πλάνο έλεγε να κατευθυνθούμε προς τα Άγραφα, μήπως και πετύχουμε με νερό τον Αγραφιώτη. Τα νέα απ' τον Κρικελοπόταμο δεν ήταν αισιόδοξα. Λίγα τα νερά κι εκεί, όπως μας είπε ο Δημήτρης ο Σταλίκας, ο οποίος τον είχε κατέβει την προηγούμενη μέρα με hot dog... "Μια άλλη φορά..." μας αντιπρότεινε, όταν συναντηθήκαμε το πρωί στη βάση της Trekking Ελλάς στον Ταυρωπό και τον χαιρετήσαμε, παίρνοντας το δρόμο προς Κρέντη, Βαρβαριάδα και Καρβασαρά.
Η πρώτη εικόνα απ' τον Αγραφιώτη δεν μας χαροποίησε ιδιαίτερα. Τα νερά στη γέφυρα της Βαρβαριάδας ήταν λιγοστά, ενώ λίγο πιο ψηλά, ένας φορτωτής "έσκαβε" την κοίτη για υλικά. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο στη χώρα μας να βλέπεις φορτωτές να πηγαινοέρχονται στη κοίτη του ποταμού, περνώντας μέσα απ' το ποτάμι κι εκτρέποντάς το τοπικά, για να μαζέψουν το αμμοχάλικο και την κροκάλα απ' την νησίδες του ποταμού, για αδρανή και υλικά οδοστρωσίας. Η απαραίτητη για κάθε τέτοια εργασία, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν είναι βέβαια τόσο συνηθισμένο να ζητείται απ' τους αρμόδιους φορείς...

Αμμοληψίες στον Αγραφιώτη

Στη διαδρομή σταματήσαμε στο καθιερωμένο μας καφενέ στην Κωνσταντίνα, για τον μαναδικό ίσως πλέον στην επικράτεια ελληνικό με κάτω του ενός ευρώ...

Στάση για καφεδάκι στην "Κωνσταντίνα"

Ο Χάρης όπως πάντα με τσαγάκι του βουνού (ή μήπως ήταν τήλιο;)

Μετά από λίγο φτάσαμε στη γέφυρα του Καρβασαρά, την έξοδο του κλασσικού κομματιού του φαραγγιού του Αγραφιώτη. Τα νερά εδώ μαζεύονται απ' το τεχνικό της γέφυρας και σου δίνουν μια ψευδαίσθηση πως το ποτάμι έχει νερά, αλλά ανεβαίνοντας πιο ψηλά κι έχοντας καθαρή εικόνα του ποταμιού που απλώνει, πριν και μετά το φαράγγι της "Τρύπας του Αγραφιώτη" συμφωνήσαμε πως όσο κι όμορφο να 'ναι το φαράγγι, με τόσο λίγα νερά δεν αξίζει την ταλαιπωρία...

Στη γέφυρα του Καρβασαρά

Ο Αγραφιώτης μετά τον Καρβασαρά

Η θέα του Αγραφιώτη από το δρόμο Καρβασαράς - Άγραφα

Φιδογυρίζει ο Αγραφιώτης, λίγο μετά το φαράγγι της "Τρύπας", κοντά στη συμβολή με το  ρέμα της Φτέρης

Ακόμα και το πέρασμα της πεζογέφυρας, λίγο πιο πάνω απ' τη συμβολή του Αγραφιά, ένα boulder garden που "παίζει" σε όλες τις στάθμες, ήταν απογοητευτικά ρηχό...

Η πεζογέφυρα, στο δρόμο Καρβασαράς - Επινιανά, μετά την διασταύρωση για Άγραφα. Στο βάθος το φαράγγι κλείνει για  να μπει στη "Τρύπα του Αγραφιώτη" 

Κοιτάζοντας το πέρασμα της πεζογέφυρας

Κάπου εκεί αποφασίσαμε πως δεν είχε νόημα ν' ανέβουμε τον Αγραφιώτη πιο ψηλά και θα έπρεπε να πάμε στον "Σχέδιο Β". Ποιό ήταν αυτό; Να διασχίσουμε τ' ανατολικά Άγραφα και να πέσουμε προς τη λίμνη Πλαστήρα, στα Πετράλωνα (Σάϊκα) και τον παραπόταμο του Ταυρωπού, τον Άσπρο. Από τη χαρά του ο Κονίδης πως θα γράψει κι άλλο ποτάμι, ξεκίνησε τις καλλιτεχνίες στη ρεζέρβα του Λουκό που είχε προτείνει το plan B...

Πήραμε λοιπόν το δρόμο που ανεβάζει στο χωριό Άγραφα. Το ρέμα του χωριού, ο Αγραφιάς, είχε το νεράκι του, αλλά ήθελε πολύ περισσότερο για να μας κάνει να τον κοιτάξουμε με καλό μάτι. Σε λίγο καιρό και αυτή η χαμηλή στάθμη θα είναι ακριβοθώρητη, μιας και έχει ήδη δοθεί άδεια για υδροηλεκτρικό το οποίο θα δεσμεύσει τη ροή για αυτά τα τελευταία 2,5 χιλιόμετρα του ποταμού. Ένα μόνο απ' τα πολλά υδροηλεκτρικά που έχουν αδειοδοτηθεί στον Αγραφιώτη, αφήνοντας (προς το παρόν τουλάχιστον) ελεύθερο μόνο το "Φαράγγι της Τρύπας"

Ο Αγραφιάς λίγο πριν τη συμβολή του στον Αγραφιώτη



Η αυτοκινητοπομπή βγαίνοντας απ' το χωριό των Αγράφων



Ανιχνεύοντας ακόμα ένα ρέμα, ψηλά στα Αγραφιώτικα βουνά, το βόρειο κλάδο του ρέματος των Αγράφων (που αλλιώς λέγεται και Σμπορόρεμα)

Αγναντεύοντας τα Άγραφα από ψηλά (διακρίνεται το χωριό)

Οι ορεινοί όγκοι των ανατολικών Αγράφων επιβάλουν την παρουσία τους σε όλη τη διαδρομή προς Σάϊκα

Οι γνωστοί μας φίλοι, αδυνατισμένοι από ένα λιτό χειμώνα, ανηφορίζουν για τα ορεινά βοσκοτόπια. Λίγο μετά θα δούμε και τον βοσκό τους, σε τετρακίνητη μηχανή (γουρούνα) με bull-bar!

Περνώντας τις τελευταίες χιονούρες...

Τα καλοκαιρινά μαντριά δεν έχουν ανοίξει ακόμα... Τα πρόβατα θ' ανέβουν στο τέλος του μήνα...

Μια εποχιακή λίμνη από το χιόνι που λιώνει... τυχεροί είμαστε που την προλάβαμε

Περνώντας τη διασταύρωση για τα Καμάρια...

...κατευθυνόμαστε προς την ορεινή Καρδίτσα. 

Στο βάθος τα βουνά πάνω απ' τη λίμνη Πλαστήρα

Ή το seat του Fernando δε μασάει από χωματόδρομους ή ακόμα και στ' Άγραφα οι δρόμοι έχουν γίνει λεωφόροι... 



Ο δρόμος μέχρι τη Σάϊκα (Πετράλωνα), το τελευταίο απ' τα χωριά των Ευρυτανικών Αγράφων, ήταν μακρύτερος απ' όσο υπολογίζαμε. Ήταν σχεδόν μεσημέρι όταν φτάσαμε στο χωριό, το οποίο ήταν σχεδόν ακατοίκητο και προσπεράσαμε κατευθυνόμενοι στη γέφυρα του Άσπρου, του μικρού ποταμού που ξεκινώντας λίγο πιο ψηλά από εδώ, διασχίζει ένα πολύ όμορφο αλλά και στενό φαράγγι, μέχρι το Καροπλέσι, πέφτοντας στη συνέχεια στον Ταυρωπό, λίγο πιο κάτω απ' το φράγμα της λίμνης Πλαστήρα.
Το νερό, αν και λιγότερο απ' την προηγούμενη φορά που 'χαμε κατέβει το ποτάμι, φαινόταν αρκετό για κατάβαση. Εκτίμησή μας ήταν πως αν και στην αρχή θα είχαμε λίγο σπρώξιμο ή μερικά σφηνώματα, με το που θα μπαίναμε στο φαράγγι, τα πράγματα θα βελτιώνονταν. 

Το γεφύρι του Άσπρου, κάτω απ' τη Σάϊκα (Πετράλωνα)

Άσπρος. Τα πρώτα μέτρα του ποταμού.

 Ξεκινήσαμε λοιπόν τις ετοιμασίες και σε μια ωρίτσα είχαμε πάει τα αυτοκίνητα στην έξοδο (με 25 λεπτά πήγαινε-έλα, τα logistics του Άσπρου είναι ίσως απ' τα μικρότερα σε ελληνικά ποτάμια). Με γνώμονα τις τρεις ώρες που 'χαμε κάνει στην παρθενική μας κατάβαση, εκτιμήσαμε πως αν και μπαίναμε αργά θα τα καταφέρναμε να βγούμε σχετικά νωρίς.

Η ομάδα στην είσοδο του ποταμού, έτοιμη για "βρέξιμο"

Δεν πέρασαν εκατό μέτρα και τα πρώτα σφηνώματα σκαφών στη ρηχή και βραχώδη κοίτη του ποταμού, αλλά και δύο "καινούργια" δέντρα που απαιτούσαν portage αμέσως μετά, μας έδωσαν μια ιδέα του τι μας περιμένει στη συνέχεια...

Ανιχνεύοντας το πρώτο πέρασμα

Το πρώτο πέρασμα στα 200 μέτρα. Μια δεξιά στροφή και το ποτάμι αρχίζει να μπαίνει σε ψηλό δασώδες φαράγγι. Η κοίτη έχει αλλάξει κάπως ή το νερό είναι αρκετά λιγότερο; Το νερό ερχόταν κι απ' τις δυο πλευρές παλιά, σχηματίζοντας μια νησίδα στη μέση. Σήμερα τρέχει μόνο στα δεξιά. Σταματάμε να ελέγξουμε το πέρασμα που είχε μια μικρή πτώση απ' ότι θυμάμαι και μια σκάλα 3ου βαθμού, μέχρι το επόμενο έντυ. Σήμερα τα πράγματα είναι σαφώς πιο δύσκολα...

Το κατσίκι της παρέας, ο Fernando, πηδάει από βράχο σε βράχο εξετάζοντας πιθανές γραμμές...

Οι γραμμές στενές και απαιτητικές, ανέβαζαν τη δυσκολία του πρώτου περάσματος στον 4ο βαθμό, ενώ τα δύο ξύλα (χοντρά κλαδιά δέντρων σφηνωμένα στην αρχή και στο τέλος του περάσματος) δεν ενέπνεαν εμπιστοσύνη. Η δυνατότητα να κατέβει κάποιος στην όχθη και να μπορέσει να πιάσει κάποιον που θα κολυμπήσει, θεωρητικά υπήρχε. Αυτό δεν άλλαζε βέβαια την απαιτητικότητα ή την επικινδυνότητα της γραμμής. Σε περίπτωση μάλιστα που αποτύχαινε ο διασώστης (φουνταριστός) δεν υπήρχε οπτική επαφή ή γρήγορη πρόσβαση στη συνέχεια του στενού φαραγγιού που ακολουθούσε αμέσως μετά.

Κάποιες φορές, ακόμα και το να ελέγξεις ένα πέρασμα είναι επικίνδυνο. Η πλαγιά που σηκώνεται πάνω απ' το ποτάμι ήταν απότομη και βραχώδης, με μόνο ένα λεπτό στρώμα από χόρτα να δίνει χώρο για πατήματα.

Παρά τις διαφωνίες μας με το αν έπρεπε και πως θα κάναμε το συγκεκριμένο πέρασμα, αυτό που έγειρε τη ζυγαριά στην τελική απόφαση ήταν πως οι συνθήκες που συναντήσαμε μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν σημαντικά δυσκολότερες από την προηγούμενη φορά και κάποια περάσματα μπορεί να ήταν επικίνδυνα ή αδιαπέραστα. Ο διαθέσιμος χρόνος (4 ακόμα ώρες φωτός, όταν κάναμε 45 λεπτά για τα πρώτα 200 μέτρα και δεν είχαμε αρχίσει καν να περνάμε το πρώτο πέρασμα, ένα πέρασμα που την πρώτη φορά το 'χαμε ελέγξει και περάσει σε ένα τεταρτάκι), αλλά και η σχετικά μεγάλη ομάδα που θα καθυστερούσε σε τέτοιο πεδίο, δημιουργούσε αρνητικές σκέψεις αν όχι σε όλη την ομάδα, τουλάχιστον σε μένα. 

Το πρώτο πέρασμα από χαμηλά. Η είσοδος της σκάλας, με την πτώση της αριστερή γραμμής να εμποδίζεται από ένα σφηνωμένο κορμό

Η συνέχεια της σκάλας - διαδρόμου, όπου θα έπρεπε να ελιχθούμε.  Ένα ακόμα κλαρί στο τελικό σκαλοπάτι.

Άποψη της γραμμής στο μέσο του πρώτου περάσματος

Η απόφαση που πήραμε ήταν να υποχωρήσουμε εδώ που είχαμε ακόμη τη δυνατότητα. Λίγο πιο κάτω το φαράγγι γίνεται απόκρημνο και δυσκολεύει τις δυνατότητες διαφυγής. Εδώ που βρισκόμασταν υπήρχε η δυνατότητα να βγούμε γρήγορα στο δρόμο.

Πράγματι, ο δρόμος ήταν κοντά. Για κάποιους πέντε λεπτά κουβάλημα με το σκάφος στη πλάτη, στην απότομη αλλά βατή πλαγιά, ενώ για τους έχοντες "ευχέρεια" και "εμπειρία" στα σχοινιά και τις τροχαλίες... μόλις "τρεις σχοινιές".

Πολλές φορές είναι καλό να λαμβάνεις υπόψη σου τη σοφία που κρύβουν τα γνωμικά και τα τραγούδια του λαού...
"Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι..."

ή το πολύ γνωστό και μπιτάτο..."The only way is up... baby"

Το σημείο που "βγήκαμε" λίγο πιο κάτω απ' το εικονοστάσι του δρόμου... Τυχαίο; Δε νομίζω...

Το καλό της όλης υπόθεσης ήταν πως "βγήκαμε" απ' το ποτάμι νωρίς! Έχοντας αναλάβει το πολιτικό κόστος για την εγκατάλειψη, έπρεπε να προτείνω και αντισταθμιστικά οφέλη... Τι πιο καλό απ' την πολύ καλή ταβέρνα "Το Τσαρδάκι", στο ομώνυμο μικρό οικισμό στη νότια όχθη της λίμνης Πλαστήρα - την ίδια ακριβώς ταβέρνα που είχαμε φάει και το 2008 που είχαμε ξαναβρεθεί εδώ. Και σήμερα η παρέα ήταν εξίσου πεινασμένη και με δικαιολογία πως με την αναρρίχηση και τις τροχαλίες κάψαμε παραπάνω κι απ' τα προβλεπόμενα, τσακίσαμε ότι είχε και δεν είχε, με το δίδυμο Παναγό-Λουκό να δίνει την κλασσική απάντηση "Φέρε δύο" σε κάθε πρόταση του εστιάτορα... Την ακούσαμε βέβαια μετά με το λογαριασμό, που αποδείχθηκε 50% ακριβότερος από κάθε άλλη ταβέρνα που φάγαμε στη φετινή εκδρομή.

Αποθεραπεία στο Τσαρδάκι

Μελετώντας τις "γραμμές" στο πέρασμα "Παϊδάκι"

 Ολοκληρώνοντας αυτό το οδοιπορικό, ακόμα κι αν δεν κάναμε όσα ποτάμια περιμέναμε να κάνουμε, χαίρομαι που καταφέραμε να μαζευτούμε γι ακόμα μια χρονιά (μικροί και μεγάλοι - νέοι και παλιοί -   extreme και συνταξιούχοι) και να κάνουμε αυτή τη καθιερωμένη πια "μεταπασχαλινή" μας εκδρομή καγιάκ.
Μπορεί η παρέα ν' αλλάζει χρόνο με το χρόνο - υποχρεώσεις πάντα θα υπάρχουν - αλλά όσο έχουμε τα καγιάκ μας στη σχάρα και το κουπί μας εύκαιρο, τα πανέμορφα ποτάμια της Ελλάδας θα μας περιμένουν να τα επισκεπτόμαστε... όσο ακόμα τρέχουν ελεύθερα βέβαια, γιατί όπως είπαμε, εκατοντάδες άδειες για υδροηλεκτρικά έργα έχουν ήδη εκδοθεί και δειλά δειλά  προωθούνται. 

Το αν αυτά θα προχωρήσουν, θα το δούμε. Λίγο η δυσμενής οικονομική συγκυρία, λίγο οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, λίγο η προώθηση των φωτοβολταϊκών, τα υδροηλεκτρικά έργα δεν προχωρούν με τους ρυθμούς που βλέπουμε να προχωρούν οι άλλες ΑΠΕ. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον πως το υπουργείο περιβάλλοντος, παρά την κοντόφθαλμη λογική του, που "βάφει" πράσινα και βαπτίζει οικολογικά όλα ανεξαιρέτως τα υδροηλεκτρικά, θα εξετάσει ξεχωριστά την κάθε περίπτωση και θα απαιτήσει μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τις οποίες θα ελέγξει για την αρτιότητά τους αλλά και - το σημαντικότερο - για την εφαρμογή τους. 

Να θυμίσω για άλλη μια φορά, πως εκτός από τον Καρπενησιώτη, τον Τρικεριώτη, τον Αγραφιώτη, τον Αγραφιά και τον Άσπρο, όπου κινηθήκαμε αυτές τις μέρες, δεκάδες ακόμη πλεύσιμα ποτάμια που συνηθίζουμε να επισκεπτόμαστε κάθε χρόνο, για να τ' απολαύσουμε κάνοντας καγιάκ και ράφτιγκ, κινδυνεύουν με εκτροπές των νερών τους και απαξίωση των οικοσυστημάτων τους, από τα κατασκευαστικά έργα. Του χρόνου μπορεί κάποια απ' αυτά να μην υπάρχουν!

Άλλο ένα σοφό ρητό.που μπορεί να μας χρησιμέψει... Το σημειώνω για την επόμενη φορά

Σχετικό άρθρο: 

Η σαιζόν καγιάκ ξεκίνησε. Καρπενησιώτης και Αγραφιώτης. 25/02/2010